مشاوره، سدی در برابر سیل مشکلات

مشاوره، سدی در برابر سیل مشکلات

قزوین – ایرنا – مشاوره در زندگی امروز انسان ها از جایگاه مهمی برخوردار است تا جایی که کارشناسان و دست اندرکاران این حوزه معتقدند آنرا باید سدی پیشگیرنده در برابر سیل مشکلات و آسیب های اجتماعی دانست.
به گزارش ایرنا، 28 آپریل به عنوان روز جهانی روانشناس و مشاور نام گذاری شده است
تغییر و تحولات مربوط به زندگی انسان ها طی دهه های اخیر و ظهور و بروز انواع آسیب ها و مشکلات اجتماعی و در مجموع پیچیدگی های زندگی امروزی و تخصصی شدن بسیاری از امور استفاده از مشاوره را برای شهروندان اجتناب ناپذیر کرده است
با این وجود هنوز فرهنگ مشاوره در حوزه های اجتماعی از جمله ارتقای سلامت روان در جامعه ما جا نیافتاده است، در حالی که این فرهنگ می تواند ضمن کاهش آسیب ها و چالش های اجتماعی، هزینه های درمانی جامعه را نیزتا حد قابل توجهی کاهش دهد
به مناسبت روز جهانی مشاور و همچنین اهمیت این حوزه میزگردی در همین رابطه توسط خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) قزوین با حضور دکتر زهرا غلامرضایی معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین، نرگس صفرپور کارشناس حوزه مشاوره اداره کل بهزیستی قزوین، نسرین شهیدی مسئول مرکز سلامت روان غیر دولتی نیکو و رضا موسی خانی کارشناس ارشد روانشناسی و مسئول مرکز مشاوره دانش آموزی اداره کل آموزش و پرورش قزوین برگزار شد که مشروح آن در ادامه آمده است
** گسترش مراکز مشاوره به دنبال استقبال مردم دکتر زهرا غلامرضایی معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین در این میزگرد گفت: ارتقای سطح سلامت روان، بهزیستی و ارایه راهکارهای مداخله ای سه هدف مهم مربوط به حوزه مشاوره های اجتماعی به شمار می رود
وی با بیان اینکه طی یک دهه اخیر بهزیستی تلاش کرده تا با گسترش خدمات مشاوره ای و ارایه مجوز به مراکز و کلینیک های ارایه مشاوره فرهنگ پیشگیر ی و مداخله گری برای حل آسیب های اجتماعی را در جامعه تقویت کند،اظهار داشت: طی سال های اخیر گستره خدمات بهزیستی در حوزه مشاوره از رشد قابل توجهی برخوردار شده است
غلامرضایی با بیان اینکه استقبال مردم به دریافت خدمات مشاوره طی سال های اخیر افزایش یافته است، ادامه داد: سال 85 به زحمت یک مرکز ارایه مشاوره بخش خصوصی زیر نظر بهزیستی در قزوین به عنوان نخستین مرکز آغاز به کار کرد اما اکنون تعداد این گونه مرکز به 48 مرکز افزایش یافته و تقاضاهای زیادی نیز برای ایجاد دفاتر جدید توسط متخصصان حوزه روانشناسی و مشاوره وجود دارد
این مسئول بهزیستی گفت: در حال حاضر در همه شهرستان های استان قزوین مراکز مشاوره اجتماعی زیر نظر بهزیستی فعال بوده و به شهروندان در حوزه مهارت های زندگی، ازدواج و زناشویی، پیشگیری از طلاق و دیگر مسایل اجتماعی خدمات مشاوره ای ارایه می کنند
**ارایه 27 هزار خدمت مشاوره ای توسط بخش خصوصی در قزوین وی یادآور شد: در سال گذشته از خط 1480 بهزیستی، 10 هزار فقره تماس تلفنی و خدمت مشاوره ای به شهروندان قزوینی ارایه شد و همچنین مراکز مشاوره بخش خصوصی زیر نظر بهزیستی استان نیز 27 هزار فقره خدمت مشاوره ای ارایه کردند که نشان اعتماد مردم به این مراکز بوده است
معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین بخش دیگری از خدمات مشاوره ای این دستگاه را در قالب طرح سامانه "تصمیم" برشمرد و گفت: در قالب این سامانه که از سال گذشته در قزوین اجرایی شده، زوجین پیش از درخواست طلاق به مراجع ذیصلاح یک دوره مشاوره با حضور مداخله گران مجرب پشت سر می گذارند و در همین رابطه تاکنون 25 درصد مراجعات صورت گرفته منجر به سازش و پیشگیری از طلاق شده است
وی با اشاره به حمایت دولت از افراد نیازمند مشاوره در حوزه های اجتماعی، گفت: این موضوع از طریق ارایه یارانه و کمک هزینه مشاوره از سوی بهزیستی به افراد نیازمند که توان مالی هزینه های مشاوره را ندارند دنبال می شود و در این راستا بین 30 تا 100 درصد هزینه های مشاور در قالب یارانه پرداخت می شود
غلامرضایی در ادامه با اشاره به وجود رابطه بین وضع اقتصادی افراد با استفاده از خدمات مشاوره در سطوح مختلف،گفت: تجربه نشان داده افراد با نیاز مالی کمتر و دارای بنیه اقتصادی مناسب خود را بیشتر نیازمند استفاده از خدمات مشاوره ای می دانند و جای خالی مشاور و روانشناس را بیشتر حس می کنند اکرچه شاید اقشار ضعیف و نیازمند بیشتر به این گونه خدمات نیازمند هستند
** آموزش های ازدواج باید پیش از این واقعه باشد نه حین آن این مسئول در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به برگزاری دوره های آموزشی ویژه زوجین در حین ازدواج، گفت: این اموزش ها در واقع یک تلنگر است وگرنه اموزش های اصلی و اساسی باید پیش از تصمیم گیری به ازدواج و در آغاز شناخت افراد و زوجین با یکدیگر صورت بگیرد که البته این مهم و فرهنگ سازی آن در دستور کار بهزیستی قرار دارد
وی ادامه داد: در همین راستا اداره کل بهزیستی قزوین با مشارکت دستگاه هایی چون دادگستری، دانشگاه علوم پزشکی و جهاد دانشگاهی در رابطه با ارایه آموزش های پیش از ازدواج به اجماع نظر رسیدند و امیدواریم این طرح امسال به شکل پایلوت در قزوین اجرا شود
غلامرضایی با اشاره به رشد تقاضا از سوی مردم برای بهره گیری از خدمات مشاوره ای مربوط به حوزه های اجتماعی، گفت: بهزیستی به عنوان دستگاه حاکمیتی و متولی این موزه تلاش می کند زیرساخت های این حوزه را فراهم کند
این مسئول اظهار داشت: مردم باید بدانند که فعالیت های مرتبط با امور اجتماعی از جمله مشاوره ای زودبازده نیست و نتایج آن طی یک فرایند مشخص می شود
**موازی کاری، یکی از چالش های حوزه مشاوره وی از موازی کاری به عنوان یکی از مشکلات جدی حوزه مشاوره یاد کرد و گفت: این مساله گاها برای استفاده کنندگان از خدمات مشاوره ای تناقض ایجاد می کند در حالی که دستگاه های ذیربط از جمله بهزیستی، دانشگاه علوم پزشکی، دادگستری، نیروی انتظامی و آموزش و پرورش با هم افزایی، تعامل بیشتر و استفاده از ظرفیت یکدیگر می توانند این معضل را مرتفع کنند
غلامرضایی با بیان اینکه آموزش های ما زمانی موثر واقع می شوند که مستمر باشند،افزود: نهادینه شدن آموزش های مرتبط با حوزه مشاوره صرفا با یک یا دو جلسه کلاس و بیان مباحث نظری کارساز واقع نمی شوند بلکه باید در این حوزه رسانه ها به میدان آمده و به حساس سازی جامعه پرداخته و در امور آموزشی کارشناسان و مشاوران و مداخله گران حوزه بهزیستی را کمک کنند
وی با بیان اینکه باید فرهنگ مشاوره و نقش آن در کاهش آسیب های اجتماعی و ارتقای سلامت روان توسط رسانه ها به مردم گوشزد شده و تبیین شود،افزود: انتظار می رود با تحقق این فرهنگ والدین تنها نگران پایین بودن نمره درس ریاضی و ..
فرزندان شان نباشند و تنها انتظار از معلم و مدرسه را توجه به درس ندانند بلکه به سلامت روان کودک و نوجوان خود نیز حساس و دغدغه مند باشند
**زندگی امروزی و ضرورت دریافت خدمات مشاوره نرگس صفرپور کارشناس حوزه مشاوره اداره کل بهزیستی قزوین نیز در این میزگرد گفت: : مشاوره در بطن خود با مقولاتی چون رشد،پیشگیری و درمان استوار است و به جلوگیری و کاهش مشکلات و آسیب های اجتماعی کمک می کند
وی با اشاره به نیاز مبرم جامعه به مشاوره در دنیای امروز،گفت:گذار از مرحله سنت به مدرنیته در بخش هایی از جامعه و همچنین رشد، شدت و تنوع بالای آسیب های اجتماعی ضرورت استفاده از خدمات مشاوره ای را برای شهروندان بیش از هر زمان دیگر روشن ساخته است
صفرپور با بیان اینکه سرمایه گذاری در حوزه مشاوره هزینه های درمان را برای جامعه کاهش می دهد،اظهار داشت: البته متاسفانه هنوز فرهنگ استفاده از مشاوره و استفاده از خدمات مشاوره ای آنچنان که باید در جامعه ما جا نیافتاده و برخی افراد مراجعه به مشاور را یک ضعف برای خود تلقی می کنند
وی با اشاره به نیاز دائمی انسان به آموزش و کسب علم و اطلاعات برای آنکه تجربیات ناموفق دیگران را تکرار نکند،افزود: در دین اسلام نیز به این موضوع توجه زیادی داشته و روایات مختلفی در این خصوص داریم از جمله آنکه یک ساعت تفکر بهتر از 70 سال عبادت است
این کارشناس حوزه مشاوره اجباری شدن برخی خدمات مشاوره ای را نیاز جامعه دانست و گفت: شاید در ابتدا این موضوع چندان به مذاق شهروندان خوش نیامده و پذیرش آن سخت باشد که طبیعی است اما به مرور آثار این مشاوره ها را در زندگی افراد مشاهده خواهیم کرد
صفرپور ادامه داد: البته اگر قرار است برخی مشاوره ها در خصوص ارتقای سطح مهارت زندگی و سلامت روان اجباری شود معتقدم این موضوع باید از مدارس آغاز شود
**نبود فرهنگ پیشگیری در جامعه ایرانی وی با بیان اینکه فرهنگ پیشگیری در جامعه ما ایرانیان هنوز نهادینه نشده است و افراد پس از بروز درد و مشکل بدنبال درمان هستند و کمتر به پیشگیری فکر می کنند،افزود: با تقویت فرهنگ مشاوره در واقع برای کاهش آسیب های اجتماعی روزافزون در جامعه گام برداشته می شود
صفرپور نقش رسانه ها بویژه صداوسیما را برای ارتقای فرهنگ مشاوره پراهمیت دانست و گفت:باید با فرهنگ سازی از سوی رسانه ها، مشاوره در سبد نیازهای خانوار قرار بگیرد و خانواده ها هزینه کرد در این حوزه را سرمایه گذاری برای مصونیت از آسیب ها تلقی کنند
**خدمات مشاوره ای باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرند کارشناس حوزه مشاوره اداره کل بهزیستی قزوین با بیان اینکه برخی اقشار جامعه به دلیل ضعف مالی قادر به استفاده از بعضی خدمات مشاوره ای نیستند،اظهار داشت: بهزیستی خدمات خوبی در این حوزه ارایه می کند که بیشتر آنها رایگان و برخی نیز به شکل یارانه ای به افراد نیازمند به مشاوره ارایه می شود
وی ادامه داد: با این حال به نظر می رسد در سطح کلان و با توجه به گسترش آسیب های اجتماعی و نیاز مبرم بخش قابل توجهی از جامعه به مشاوره، باید ارایه خدمات مشاوره ای مربوط به سلامت روان، مهارت های زندگی و ..
مانند خدمات درمانی حوزه پزشکی تحت پوشش سازمان های بیمه ای قرار بگیرد
**مشاوره به مثابه واکسیناسیون نسرین شهیدی مسئول مرکز سلامت روان غیر دولتی نیکو نیز در این میزگرد گفت: مشاوره را باید اصلی مهم برای پیشگیری و نوعی واکسیناسیون در برابر آسیب های مختلف اجتماعی، روانی، فرهنگی، اقتصادی و ..
دانست
وی نقش مشاوره در پیشگیری از آسیب های اجتماعی را بسیار مهم دانست و گفت: البته در فرهنگ جامعه ما بیشتر پس از وقوع مشکل و برای درمان مسایل به مشاوران و متخصصان این حوزه مراجعه می شود در صورتی که مشاوره بازدارنده ای قوی در خصوص مشکلات و چالش های اجتماعی است
شهیدی اظهار داشت: در گذشته با توجه به اینکه مسایل مربوط به زندگی ساده و پیش افتاده بود نقش مشاور را ریش سفیدان و بزرگان بازی می کردند اما امروزه با تغییر شکل زندگی و پیچیدگی های آن این نقش را باید متخصصان و اهل فن مشاوره بازی کنند
وی با بیان اینکه باید جامعه را نسبت به اهمیت مشاوره و نقش آن در پیشگیری از مشکلات حساس کنیم، اظهار داشت: این همان موضوعی است که نقطه مقابل بی تفاوتی اجتماعی به شمار می رود
این فعال حوزه مشاوره با بیان اینکه مراکز مشاوره ای از جمله سلامت اجتماعی و روان کمکی زیادی به پیشگیری و حل مشکلات افراد جامعه می کنند،اظهار داشت: وقتی به مردم برای پیشگیری و حل مشکلات مختلف در زمینه های خود اطلاعات و مشاوره می دهیم به آنها کمک بزرگی برای حل چالش های خود ارایه می کنیم
وی با تاکید بر لزوم فعالیت های تسهیل گرانه و مداخله ای مشاوران در آموزش و پرورش،گفت: با اجرای طرح نماد محدودیت هایی برای حضور مشاوران بخش خصوصی در سطح مدارس شهرستان البرز که محل فعالیت ماست پدیده آمده است در حالی که ما بدون چشم داشت خاصی برای کاهش آسیب ها در مراکز آموزشی تلاش می کنیم و امیدواریم این موانع برطرف شوند
این فعال حوزه مشاوره با بیان اینکه بسیاری از مدیران و معلمان مدارس خواهان حضور مشاوران در این مکان های آموزشی و تربیتی و کمک به حل مشکلات دانش آموزان هستند، افزود: باید برای تقویت نهاد مشاوره در سطح مدارس که بهترین مکان برای پیشگیری هستند انرژی و وقت بیشتری گذاشت و این مهم باید مورد توجه دولت قرار بگیرد
**مشکلات مربوط به همسران، بیشترین دلیل مراجعه به دفاتر مشاوره وی در ادامه بیشترین مراجعات برای دریافت مشاوره را مربوط به ارتباط بین همسران، پیش از ازدواج و همچنین مسایل مربوط به فرزندان عنوان کرد و گفت: با توجه به عدم شناخت لازم بخش قابل توجهی از زوجین با یکدیگر و نداشتن مهارت های زندگی، خیلی افراد پس از آشنا شدن با مشاوران اذعان می کنند کاش قبل از ازدواج از مشاوره بهره مند می شدیم
شهیدی در بخش دیگری از صحبت های خود به مشکلات مراکز مشاوره غیردولتی اشاره کرد و گفت: با وجود همکاری های خوب معاونت پیشگیری بهزیستی، این مراکز در زمینه دریافت مجوزها و طی کردن فرایندهای اداری مربوط به خود با مشکلات و موانع و بروکراسی زیادی روبرو هستند
این فعال حوزه مشاوره در پایان گفت: باید سازوکاری اندیشیده شود تا نهادهای عمومی همچون آموزش و پرورش بتوانند به شکل بهتری از خدمات و ظرفیت های مراکز مشاوره غیردولتی بهره مند شوند
**ضرورت پیشگیری از مشکلات تربیتی با استفاده از ظرفیت مشاوره رضا موسی خانی کارشناس ارشد روانشناسی و مسئول مرکز مشاوره دانش آموزی اداره کل آموزش و پرورش قزوین نیز در این میزگرد گفت: مشاوره فرایندی تسهیل گر در امور مرتبط با زندگی افراد است و هدف آن پیشگیری از وقوع بحران و مشکل برای آنهاست
وی با بیان اینکه در دنیای امروز نیاز به مشاوره بیش از هر زمان دیگری احساس می شود، افزود: این موضوع به این دلیل است که ساختار و شرایط زندگی بشر در دنیای امروز نسبت به گذشته دچار تغییر و تحول شده است
موسی خانی ادامه داد: همراستا با رشد و پیشرفت در عرصه های فناوری و ...چالش هایی نیز برای انسان ها پدیدار شده که رو به رشد و متنوع هستند که از جمله آنها باید به چالش های تربیتی در پی استفاده همه گیر از شبکه های اجتماعی فضای مجازی هستند بنابراین برای مقابله و حل این چالش ها نیازمند راهکارهایی هستیم که بخشی از آنرا باید در متخصصان حوزه مشاوره جستجو کرد
وی در بخش دیگری از صحبت های خود در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا در خصوص اینکه بیشتر والدین و دانش آموزان و نگاه غالب جامعه به مشاوره های اموزش و پرورش محدود به مشاوره تحصیلی است،گفت: این طور نیست و این مشاوره ها بخشی از اهداف مشاوره ای این دستگاه است
مسئول مرکز مشاوره دانش آموزی اداره کل آموزش و پرورش قزوین ادامه داد: البته از دستگاهی که رسالت اصلی آن آموزشی است و انتظار والدین دانش آموزان در این حوزه بالاست نمی توان انتظار داشت که بر ارایه مشاوره های مربوط به تحصیل و آموزش متمرکز نباشد
موسی خانی با اشاره به لزوم حمایت دولت از نهادهای مشاوره ای و سرمایه گذاری بیشتر در این زمینه،گفت: با توجه به دامنه گسترده آسیب ها در جامعه توجه به این حوزه ضروری است
وی در ادامه به یکی از چالش های حوزه مشاوره اجتماعی (سلامت روان، خانواده، مهارت های زندگی و ...) اشاره کرد و گفت: آمارها نشان می دهد مراجعه بیشتر افراد به مشاوران در مرحله درمان انجام می شود در حالی که این مساله باید در مرحله پیشگیری متمرکز شود و افراد برای تصمیم سازی به مشاور مراجعه کنند
موسی خانی ادامه داد: مثلا آموزش های مراکز درمانی حین ازدواج پس از مرحله تصمیم زوجین برای زندگی با یکدیگر ارایه می شود در حالی که باید این آموزش ها را به یک مرحله قبل تر و پیش از تصمیم گیری سوق داد
وی با اشاره به اجرای طرح نماد اموزش و پرورش با هدف آگاه سازی دانش آموزان و والدین آنها در خصوص آسیب های اجتماعی با هدف پیشگیری، اظهار داشت: این طرح به شکل پایلوت در سطح شهرستان البرز در حال اجراست و در قالب آن از ظرفیت های 12 دستگاه و نهاد بهره گرفته می شود
این مسئول در ادامه به چالش های حوزه مشاوره دانش آموزی پرداخت و گفت: در حال حاضر در مدارس ابتدایی مشاوره نداریم و اکنون تنها در مقطع متوسطه اول (راهنمایی سابق) دارای مشاور هستیم در صورتی که معلمان مقاطع مختلف خواهان بهره مندی دانش آموزان مقطع مورد نظر از خدمات مشاوره ای هستند و در این خصوص احساس نیاز جدی دارند
** 130 مشاور در خدمت دانش آموزان قزوینی وی تعداد مشاوران آموزش و پرورش را 130 نفر اعلام کرد و گفت: در 10 ناحیه از 14 ناحیه آموزشی استان مرکز مشاوره فعالیت می کنند و همچنین 34 مداخله گر و درمان گر نیز به ارایه خدمات مشاوره ای می پردازند
موسی خانی با بیان اینکه نواحی آموزشی الموت غربی و شرقی، طارم سفلی و خرمدشت فعلا فاقد مراکز مشاوره ای هستند اما مرکز مشاوره آموزش و پرورش استان مستقر در درمانگاه سابق فرهنگیان قزوین آماده ارایه خدمات به دانش آموزان این نواحی است، گفت: تاکنون در سال تحصیل 97-98 حدود سه هزار نفر به مراکز مشاوره آموزش و پرورش استان قزوین مراجعه و خدمات مشاوره ای دریافت کردند
وی اظهار داشت: نظارت و ارزیابی مراکز مشاوره، توانمند سازی نیروهای مشاوره، رصد مشکلات و آسیب شناسی و پژوهش در امور مشاوره ای از جمله فعالیت های مرکز مشاوره آموزش و پرورش به شمار می روند
مسئول مرکز مشاوره دانش آموزی اداره کل آموزش و پرورش قزوین در بخش دیگری از صحبت های خود خواهان ایجاد بسترهای مناسب از سوی دولت برای استفاده اقشار مختلف از خدمات مشاوره ای از جمله در قالب بیمه شد و گفت: باید از مشاوره سنتی به سمت مشاوره رشدی حرکت کرده و از بروز آسیب ها پیش از وقوع جلوگیری کنیم
وی خاطرنشان کرد: بایدسازوکارهای مرتبط با مشاوره را برای استفاده جامعه آسان کنیم که آثار این موضوع را در دراز مدت با بهبود شاخص های مربوط به آسیب های اجتماعی شاهد خواهیم بود
3013 انتهای پیام /* برچسب ها اجتماعی بهزیستی مشاوره میزگرد ایرنا